Στην Ύδρα οι κάτοικοι της κρατάνε τις παραδόσεις, τα θρησκευτικά ήθη και έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα και σίγουρα το Πάσχα στην Ύδρα είναι διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο Πάσχα έχετε ζήσει στην Ελλάδα.

Οι επισκέπτες του νησιού καθ' όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα, μπορούν να βιώσουν αλλά και να συμμετέχουν σε πολλά και διαφορετικά θρησκευτικά έθιμα.

Από τα μέσα της Μεγάλης Εβδομάδας που κορυφώνεται το Θείο Δράμα οι υδραίοι και οι επισκέπτες γεμίζουν τις εκκλησίες βιώνοντας και συμμετέχοντας με έντονη θρησκευτική διάθεση και κατάνυξη νοερά στο Θείο Δράμα.

Ετσι η Μεγάλη Εβδομάδα κυλάει σε θρησκευτικούς ρυθμούς και καταλήγει σε μια λαμπρή Αναστάσιμη νύχτα το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, για να ολοκληρωθεί με το φαντασμαγορικό κάψιμο του Ιούδα το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα.

Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης σε κλίμα μεγάλης κατάνυξης πραγματοποιείται στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ύδρας –όπως και στις άλλες ενοριακές εκκλησίες της Ύδρας - η Ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών και της Σταύρωσης του Χριστού.

Τη Μεγάλη Παρασκευή με την κορύφωση του Θείου Δράματος τελείται η Αποκαθήλωση του Κυρίου αρχικά στις ενοριακές Εκκλησίες του νησιού και στη συνέχεια στον Ι. Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ύδρας με τη συμμετοχή όλου του Ιερού Κλήρου της Ύδρας. Όλες οι καμπάνες των ενοριών της Υδρας σημαίνουν πένθημα. Πρώτη σημαίνει η Μεγάλη Καμπάνα του Μοναστηριού και ακολουθούν οι καμπάνες των υπολοίπων ενοριών, της Αγίας Βαρβάρας, της Υπαπαντής και του Αγίου Δημητρίου. Κατά τη διάρκεια τέλεσης της Αποκαθήλωσης κορυφώνεται η συγκίνηση των πιστών.

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, με μεγάλη θρησκευτική κατάνυξη αλλά και λαμπρότητα στο κατάμεστο και γραφικό λιμάνι της Ύδρας, εμπρός από την βορινή πύλη του Ι. Καθεδρικού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου, στην πλατεία Π. Κουντουριώτη, πλήθος κόσμου αναμένει τους Επιτάφιους από τις ενοριακές Εκκλησίες του Άγιου Δημήτριου της Αγίας Βαρβάρας της και της Υπαπαντής του Χριστού. Εκεί οι ολοστόλιστοι με λουλούδια της άνοιξης Επιτάφιοι συναντώνται στο γραφικό λιμάνι της Ύδρας, με το λιτό και απέριττο Επιτάφιο του Ι. Καθεδρικού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου και αναπέμπεται δέηση προεξέχοντος του Μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης και όλων των ιερέων του νησιού. Ακολουθεί η Περιφορά των Επιταφίων μέσα από τα πλακόστρωτα δρομάκια της Πόλης της Ύδρας και στη συνέχεια αναχωρούν επιστρέφοντας για τις ενορίες τους, ακολουθούμενοι από πλήθος πιστών της κάθε Ενορίας.

Ένα από τα πιο όμορφα και πιο γραφικά θρησκευτικά έθιμα της Ύδρας αλλά και όλης της Ελλάδας είναι η περιφορά του Επιταφίου της ενοριακής εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην πανέμορφη συνοικία Καμίνια της Ύδρας, μέσα στη θάλασσα. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, μετά από την περιφορά του Επιταφίου στη συνοικία, η πομπή καταλήγει στη θάλασσα, όπου ο Επιτάφιος με μεγάλη Κατάνυξη μπαίνει στη θάλασσα. Οι νέοι που υποβαστούν τον Επιτάφιο μπαίνουνε ίσαμε τη μέση στη θάλασσα και ακουμπάνε τα πόδια του Επιταφίου στο νερό, για να ευλογηθούν και να καθαγιαστούν τα νερά, ενώ ο ιερέας στην ακροθαλασσιά, αναπέμπει ευχή «υπέρ των εν θαλάσση μακράν…», ευχή που μεταφέρει την ευλογία του Σταυρωθέντα Χριστού αλλά και της Εκκλησίας μας, για γαλήνια, ασφαλή ταξίδια και καλό γυρισμό των ναυτικών του νησιού αλλά και όλων των ναυτικών της Ελλάδας, παρουσία εκατοντάδων πιστών που έχουν κατακλύσει την περιοχή.

Η θρησκευτική-μυσταγωγική ατμόσφαιρα του Καμινίωτικου Επιταφίου, δημιουργεί κατάνυξη στους παρευρισκόμενους πιστούς και μαρτυρά την ισχυρότατη σύνδεση των κατοίκων του νησιού με τη θάλασσα.

Το θέαμα είναι μεγαλοπρεπές, φαντασμαγορικό και κάθε Μεγάλη Παρασκευή παρακολουθείται με κατάνυξη και ευλάβια από όλους τους ενορίτες, αλλά και πολλούς ξένους που έρχονται στα Καμίνια για να παρακολουθήσουν ειδικά αυτό το έθιμο. Η περιφορά του Επιταφίου στα Καμίνια γίνεται νωρίτερα απ' ό,τι στην πόλη της Ύδρας για να μπορέσουν οι επισκέπτες του νησιού να δουν όλα τα έθιμα του νησιού.

Το έθιμο πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στα Καμίνια το έτος 1923 και από τότε επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο σύμφωνα με την παράδοση. Ξεκίνησε από τους σφουγγαράδες των Καμινίων, των οποίων τα σφουγγαράδικα καΐκια αναχωρούσαν μετά την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και επέστρεφαν κοντά στην ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.

Στο γραφικό οικισμό του Βλυχού στην Ύδρα και στην Εκκλησία των Αγίων Κάρπου και Παπύλου τηρείται και εκεί το έθιμο της περιφοράς του Επιτάφιου.

Πέρα από τους Επιτάφιους των προαναφερόμενων ενοριών του νησιού, τη Μεγάλη Παρασκευή μπορείτε να παρευρεθείτε στον Επιτάφιο της Ιεράς Μονής Προφήτη Ηλία, που βρίσκεται στο ομώνυμο βουνό, και περίπου δύο ώρες απόσταση από τον οικισμό. Εκεί θα βιώσετε την κατάνυξη και τη συνύπαρξη του Θείου με το ανθρώπινο σε ένα απόλυτα Αγιορείτικο περιβάλλον.

Επίσης στην απόμακρη περιοχή της Ζούρβας, που βρίσκεται η Ιερά Μονή Γεννήσεως της Θεοτόκου, οι μοναχές τηρούν το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου στο χώρο της Ιερής Μονής. Μοναδική θρησκευτική εμπειρία για όσους επιθυμούν να μεταβούν στην περιοχή και το Μοναστήρι.

ΤΟ ΑΓΙΟ ΦΩΣ

Τα τελευταία χρόνια, το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου έρχεται στην Ύδρα το Άγιο Φως. Η υποδοχή του Άγιου Φωτός γίνεται στο λιμάνι του νησιού με τις αρμόζουσες τιμές, με επικεφαλής την Εκκλησία, τις Αρχές της Ύδρας και σύσσωμο τον Υδραϊκό Λαό. Το Άγιο Φως διαμοιράζεται στις Ενοριακές Εκκλησίες της Ύδρας και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια της Αναστάσιμης Θείας Λειτουργίας μετά το «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός και δοξάσατε Χριστόν τον αναστάντα εκ νεκρών», ανάβουν με το Άγιο Φως τα κεριά και οι λαμπάδες των πιστών, που υποδέχονται την Ανάσταση με το Άγιο Φως από τον Πανάγιο Τάφο.

ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μέσα σε θρησκευτική ευλάβεια και λαμπρότητα τελείται στο προαύλιο του Ιερού Καθεδρικού Ναού «Κοιμήσεως Θεοτόκου» Ύδρας η ακολουθία της Αναστάσεως στον Ιερό Καθεδρικό Ναό «Κοιμήσεως Θεοτόκου» Ύδρας, προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης και άλλων ιερέων. Το ίδιο γίνεται μέσα σε κατανοικτική ατμόσφαιρα, στο φως των κεριών, σε όλες τις Εκκλησίες του νησιού, με ιδιαίτερο χρώμα και τις καμπάνες όλων των εκκλησιών να διαλαλούν το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως του Χριστού.

Το βράδυ της Ανάστασης τα βαρελότα, οι κροτίδες και οι φωτοβολίδες φωτίζουν την νύχτα και διαλαλλούν και αυτά την Ανάσταση του Θεανθρώπου.

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Την Κυριακή του Πάσχα λίγο πριν το μεσημέρι τελείται η Θεία Λειτουργία της Αγάπης, στην οποία ο Μητροπολίτης μετά το πέρας της λειτουργίας δίνει στους πιστούς από ένα κόκκινο πασχαλινό αυγό.

ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ

Με την παρουσία πολλών εκατοντάδων κόσμου, ντόπιων και επισκεπτών του νησιού πραγματοποιείται το κάψιμο του Ιούδα στην Ύδρα. Το πατροπαράδοτο έθιμο συνεχίζεται ανελλιπώς εκατονταετίες στην Ύδρα. Το θέαμα είναι φαντασμαγορικό και βροντώδες με τις τουφεκιές των Μπουρλοτιέρηδων της Ύδρας (νέοι της Ύδρας ντυμένοι με την παραδοσιακή ενδυμασία) που φροντίζουν να "τιμωρηθεί" ο προδότης μαθητής. Το κάψιμο του Ιούδα, μέσα σε πανδαιμόνιο πυροτεχνημάτων και κροτίδων, το απολαμβάνουν μικροί και μεγάλοι που κατακλύζουν το λιμάνι του νησιού.

Τα παλιά τα χρόνια

Όλες οι ενορίες της Ύδρας τελούσαν το έθιμο του καψίματος του Ιούδα, από πολύ παλιά μετά τον εσπερινό της Αγάπης, ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ενοριών ήταν μεγάλος και μάλιστα κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας οι εκκλησίες έβγαζαν δίσκο προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα για το έθιμο.

Η προετοιμασία για την κατασκευή του Ιούδα άρχιζε πολύ πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα. Τον φτιάχνανε στο μπόϊ σωστού άνδρα, τον ντύνανε απ΄έξω με εβραϊκά ρούχα και τον παραγιομίζανε με άχυρα μέσα στα οποία βάζανε στρακαστρούκες και ρουκέτες, για να γίνει μεγάλος βουηχτός.

Το ενα του χέρι, το αριστερό το κάνανε τεντωτό στη γραμμή του ώμου, με το δείκτη του χεριού αυτού που λέγεται λιχανός να δείχνει, και τα άλλα δάκτυλα μαζεμένα σε γροθιά. Από το τεντωμένο αυτό δάκτυλο, του κρεμάγανε μία σακουλίτσα που είχε μέσα τα τριάκοντα αργύρια της προδοσίας. Το άλλο του χέρι το δεξιό το υψώνανε και τα κάνανε σαν κουλούρι, ώστε ο λιχανός του τεντωμένος να ακουμπάει στο μηνίγγι του Ιούδα.

Το πρωϊ της Κυριακής του Πάσχα, οι Υδραίοι και οι επισκέπτες περιτριγύριζαν τον Ιούδα που τον είχανε καβάλα ανάποδα σε άλογο, έριχναν βαρελότα και τον πετροβολούσαν, προτού τον στήσουν στο ικρίωμα που θα τον εκτελούσαν και θα τον καίγανε το απόγευμα.

Το απόγευμα μετά τον εσπερινό, σε κάθε ενορία όλα τα παλληκάρια με παλιά ντουφέκια, καραμπίνες, τρουμπόνια, καρυοφύλλια και άλλα, παίρνανε τον παπά και όλους τους ενορίτες και πηγαίνανε στο λάκκο που τον είχανε στήσει, τον εκτελούσανε και τον καίγανε.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η εκτέλεση και το κάψιμο του Ιούδα γίνεται πλέον στο λιμάνι της Ύδρας,
στο λιμενοβραχίονα μπροστά από τη Σχολή των Εμποροπλοιάρχων.