Mε θρησκευτική λαμπρότητα γιορτάζονται στην Υδρα κάθε χρόνο τα Θεοφάνεια με επίκεντρο τον Ιερό Καθεδρικό Ναό της «Κοιμήσεως της Θεοτόκου» της Ύδρας.

Την ημέρα των Θεοφανείων, μετά το τέλος της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού και αφού ολοκληρωθεί η Θεία Λειτουργία στους Ενοριακούς Ναούς, προεξάρχοντος του Μητροπολίτη και με τους ιερείς των άλλων ενοριών του νησιού ο Ιερός Κλήρος, οι αρχές του τόπου και οι πιστοί συγκεντρώνονται στον Καθεδρικό Ναό. Εκεί σχηματίζεται με μεγάλη λαμπρότητα λιτανευτική πομπή, που κατευθύνεται με ψαλμωδίες και δεήσεις προς την πλατεία των Καλών Πηγαδίων, όπου οι ιερείς του νησιού τελούν τον αγιασμό των υδάτων των δύο πηγαδίων.

Μετά τον αγιασμό στα «Καλά Πηγάδια» η λιτανευτική πομπή κατευθύνεται μέσω της κεντρικής οδού Αντρέα Μιαούλη, στο δυτικό τμήμα του λιμανιού της Ύδρας, όπου γίνεται η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στο μεγάλο λιμενοβραχίονα, στη σκάλα που σχηματίζεται στο εσωτερικό του τμήμα. Οι νέοι της Ύδρας τηρώντας το έθιμο, βουτούν στη θάλασσα για να ανασύρουν το Σταυρό.

Στην Ύδρα τα τελευταία χρόνια, αυτός που ανασύρει τον Σταυρό από την θάλασσα –εκτός της ευλογίας- παίρνει σαν δώρο ένα χρυσό Σταυρό, έθιμο που καθιέρωσε η Μητρόπολη Ύδρας.

ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΥΔΡΑ

Ο Αγιασμός στην Ύδρα, τα παλιά τα χρόνια, γινότανε την Παραμονή των Φώτων, για να εκδιωχθούν οι καλλικάντζαροι. Όλες οι νοικοκυρές εκκλησιαζόντουσαν στο Μεγάλο Αγιασμό και μετά το τέλος της Λειτουργίας μετέφεραν τον αγιασμό στα σπίτια τους, όπου με ένα μέρος του αγιασμού αγίαζαν κάθε γωνιά του σπιτιού τους, τις στέρνες και τα πηγάδια τους ενώ τον υπόλοιπο αγιασμό τον φύλλαγαν στο εικονοστάσι για την υπόλοιπη χρονιά. Την ίδια μέρα οι ιερείς όλων των ενοριών της Ύδρας, αγιάζανε τα σπίτια, τα καταστήματα και τα καΐκια των ενοριτών τους.

Την ημέρα των Θεοφανείων, μετά το τέλος της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού, προεξάρχοντος του Μητροπολίτη και με τους ιερείς των άλλων ενοριών, εσχηματίζετο μεγάλη λιτανευτική πομπή. Η Λιτανεία ξεκινούσε με λαμπρότητα στις 09.00-09.30πμ και με ψαλμωδίες και δεήσεις κατευθυνόταν με ενδιάμεσες στάσεις μέσω των παλαιών συνοικιών της Ύδρας - Κιάφας-Γκουρμάδας - έως την πλατεία των Καλών Πηγαδίων, όπου οι ιερείς του νήσιού τελούσαν τον αγιασμό των δύο πηγαδίων.

Αυτή η λιτανεία δεν είχε –όπως την περιγράφουν οι γεροντότεροι- να ζηλέψει σε τίποτα από την αντίστοιχη λιτανεία της Παναγίας της Τήνου σε λαμπρότητα και σε πλήθος πιστών!

Οι δρόμοι, οι πεζούλες, οι αυλές, τα παράθυρα, τα λιακωτά αλλά και τα μπαλκόνια ήταν γεμάτα από κόσμο που σταυροκοπιόταν, η ατμόσφαιρα μύριζε λιβάνι και οι καμπάνες των εκκλησιών σήμαιναν χαρμόσυνα.

Στη συνέχεια, κοντά στο μεσημέρι η Λιτανεία έφτανε στο βορεινό μώλο του λιμανιού, μέσω της κεντρικής οδού Ανδρέα Μιαούλη και εκεί ο Δεσπότης έριχνε το Σταυρό δεμένο με κορδέλα στη θάλασσα ψέλνοντας το "Εν Ιορδάνη...", αφήνοντας τρία περιστέρια, για να καθαγιασθούν τα ύδατα.

Με την κατάδυση του Σταυρού στη θάλασσα αρκετοί Υδραίοι βουτούσαν για να πιάσουν τον Σταυρό, «για το καλό», να τον ανασύρουν και να έχουν την ευλογία Του.

Στη συνέχεια επέστρεφαν όλοι μαζί στη Μητρόπολη για να προσκυνήσουν το Σταυρό που άγιασε τα νερά προκειμένου να δώσει υγεία, καλές θάλασσες αλλά και καλά ταξίδια στους θαλασσινούς.

Μετά την Εκκλησία, τα παιδιά που έπεφταν στη θάλασσσα για να πιάσουν το Σταυρό, τον έπερναν και τον περιέφεραν στα μαγαζιά, αλλά και στα σπίτια για να έχουν οι Υδραίοι υγεία και προκοπή και σε ανταπόδοση οι πιστοί ασήμωναν τα παιδια και τα φιλοδωρούσαν με γλυκίσματα και χρήματα. 

Εκτός από τον Αγιασμό των Υδάτων στο λιμάνι της Ύδρας και στην πλατεία των Καλών Πηγαδίων, ο καθαγιασμός των υδάτων γίνεται από το 1963 και στο λιμάνι του Καμινίου από τους ενορίτες της Εκκλησίας του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, για να έχουν οι ναυτικοί υγεία και καλά ταξίδια.  

Τις πρωινές ώρες πραγματοποιείται η κατάδυση του Τίμιου Σταυρού και ο Αγιασμός των υδάτων από τον ιερέα της ενοριακής εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη στο γραφικό λιμανάκι του Καμινιού.